MÙNG 5/1 NGÀY PHÁ NGŨ NGÀY KHAI TRƯƠNG KHAI THỊ ĐẦU NĂM

MÙNG 5/1 NGÀY PHÁ NGŨ- NGÀY KHAI TRƯƠNG KHAI THỊ ĐẦU NĂM

Ngày mùng 5 tháng Giêng gọi là ngày phá ngũ, dân gian tin rằng ngày này có rất nhiều điều kiêng kỵ, theo thói quen xưa thì phải ăn bánh sủi cảo hoặc bánh bột. Ngày nay người ta chỉ ăn hai đến ba ngày hoặc có người ăn cách ngày, nhưng không ai là không ăn từ vương công phú hộ cho đến các gia đình nhỏ thậm chí là cả việc chiêu đãi khách hay con gái về nhà cha mẹ đẻ trong lễ quy ninh tất cả đều có nó. Có người cho rằng ngày phá ngũ không thích hợp làm tất cả việc gì, nếu không sẽ làm hỏng mọi việc trong năm. Những điều kiêng kỵ trên, chủ yếu là để tống cùng nghênh tài thần, khai thị mậu dịch. Cúng thần tài vào ngày mùng 5 tháng Giêng âm lịch theo dân gian thần tài là một trong năm thần ngũ cách. Trong dân gian thần tài thường có ngũ lộ tài thần. Ngũ lộ là đông, tây, nam, bắc, trung ương, tức là ra khỏi cửa cả năm phương đều có thể đắc tài.

Thời nhà Thanh Cố Lộc trong Thanh Gia Lục có ghi: tháng Giêng mùng 5 là ngày sinh thần của Lộ Đầu Thần. Kim la bạo trúc, sính lễ tất trần, tranh đoạt thị phi tất cả mọi thứ đều phải tạm ngưng lại, dậy sớm để nghênh đón, người ta gọi đó là Tiếp Lộ Đầu. Lại có thuyết nói Tiếp Lộ Đầu là một trong năm loại nghi lễ thường dùng để cúng thần cho nên Ngũ Lộ sẽ là đông, tây, nam, bắc, trung ương vậy.

Ở nhiều nơi vào đêm mùng 4 tháng giêng âm lịch, nhiều gia đình chuẩn bị đồ tế lễ như bánh trái hương nến, thắp hương để cung kính tài thần, tương truyền ngày mùng 5 tháng GIêng âm lịch là đản thần của thần tài, muốn dành được lợi thị vì vậy người ta ai cũng muốn mình là người đầu tiên tiếp đón tài thần. Nên vào ngày mùng 4 họ đã chuẩn bị tiếp đón tài thần và công việc này kéo dài đến tận ngày mùng 5 tháng Giêng, việc này gọi là thưởng lộ đầu hay còn gọi là tiếp tài thần.

Mỗi dịp Tết đến người dân đều mở rộng cửa sổ cửa chính thắp hương, đốt pháo đón tài thần. Sau khi tiếp tài thần mọi người sẽ uống rượu Lộ Đầu và ăn uống đến rạng sáng. Ai cũng mong muốn tài lộc tràn chề, mong thần tài mang vàng bạc châu báu về nhà để năm mới để họ được làm ăn phát đạt.

Thần lộ đầu là một vị thần của sự sung sướng được tín phụng và tin tưởng. Tục lệ ngày mùng 5 tháng Giêng tiếp tài thần vì có nơi người ta cho rằng đó

2 / 3 là ngày sinh thần của ngài, tế lễ nghênh tiếp vô cùng nghiêm trang hoành tráng. Lộ đầu còn gọi là Ngũ Lộ Thần. Tương truyền có một vị tên là Hà Ngũ Lộ vào cuối thời nhà Nguyên do ông đã hy sinh để chống lại giặc ngoại xâm, vì vậy người dân tôn thờ ông như một vị thần và đặt tên là Ngũ Lộ Tài Thần. Nhưng Ngũ Lộ Tài Thần này dường như không liên quan gì đến công việc của một vị thần tài.

Hay ngũ lộ tài thần thực chất là ngũ thánh thần hoặc nhật ngũ thông thần, sau khi Đường Bân cấm người dân thờ Ngũ Thông Thần vào thời Khang Hy dân chúng bèn đổi Ngũ Thông Thần thành Lộ Thần và thờ cúng. Thông thường Lộ Đầu dùng để chỉ năm vị thần được cúng bái tế tự từ xưa, mọi tài vật hàng hóa ngày trước đều đi bằng đường bộ nên người ta coi hành thần là thần tài, cúng tế để cầu tài lộc, mong muốn dẫn nhập tài lộc vào gia đình. Người xưa khi đi du hành họ đã tế tự cho lộ thần mong cầu được bình an nên tục dân gian gọi là Đạo Thần, việc tế lễ lộ thần đã biến lộ thần trở thành tài thần, đây chính là sự phát triển của thương nghiệp, tăng lưu lượng hàng hóa tiền và hàng hóa di chuyển giữa lục địa đất liền với đường thủy và mọi người trực giác tin rằng đường là chủ tể thống trị tạo ra tài hóa.

Trong dân gian tiếp Lộ Đầu càng ngày càng phát triển, người được nhận sự thờ cúng chính là Chân Thần và có sự linh nghiệm đặc biệt nên gọi là Thưởng Lộ Đầu. Có nơi ngày mùng 4 tết mới thực sự là ngày thông thông Lộ Đầu. Có nhiều địa phương coi ngày mùng 4 tết là ngày Thưởng Lộ Đầu vì Lộ Thần là người bảo vệ việc đi lại của người dân, mọi người giờ đây không còn cung kính đối với Lộ Thần đó là một nét khá buồn trong văn hóa. Nhưng nó có sự biến hóa và tiếp nối thay đổi làm phong phú đa dạng việc cúng tế. Phù hợp với sự chọn lựa của người dân.

Còn người dân tiếp tục tế bái Lộ Đầu Thần và ngày mùng 5 tháng giêng âm lịch, đó chính là vì Ngũ trong Ngũ Phương có mối liên hệ mật thiết với nhau và ta thường sử dụng ngày mùng 5 tháng Giêng để cúng Lộ Đầu Thần.

Ngoài ra trong đêm Trừ Tịch vào ngày mùng 5 tháng Giêng âm lịch người ta nghĩ rằng phải ăn thật no vì họ tin rằng đó chính là tục điền cùng khanh, dân gian phiếm chỉ muốn tống cựu nghênh tân, muốn xua đuổi cái nghèo khó vất vả và đón chào năm mới với cuộc sống tốt đẹp hơn.

Trong dịp tết nguyên đán các cửa hàng kinh doanh lớn nhỏ đua nhau mở cửa từ đầu năm hoặc đến mùng 5 tháng Giêng mới mở cửa. Người ta thường coi ngày mùng 5 tháng Giêng âm lịch là ngày thánh nhật của tài thần và người ta tin rằng khi chọn ngày này để khai trương khai thị tất sẽ được tài lộc phú quý.

HUYỀN PHÁP- VIỆT NAM CHÍNH NHẤT QUÁN