ÂM NHẠC ĐẠO GIÁO CHÍNH NHẤT PHÁI THIÊN SƯ ĐẠO- LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ ĐẶC TRƯNG PHÁT TRIỂN

Âm nhạc Đạo Giáo Long Hổ Sơn Chính Nhất Thiên Sư Đạo Long Hổ Sơn được coi là nơi phát dương sớm nhất của Đạo giáo, tổ đình của Đạo giáo Chính Nhất Phái, nó có một vị trí đặc biệt quan trọng trong các cung quán Đạo giáo.

1, Lịch sử hình thành:

- Âm nhạc Long Hổ Sơn Chính Nhất Thiên Sư Đạo có lịch sử lâu đời, là một phần trong văn hóa âm nhạc truyền thống của Trung Quốc, đồng thời nó cũng có nội dung đặc biệt đó là sự tồn tại và phát triển độc lập dưới hình thức tông giáo. Nguồn gốc của âm nhạc Chính Nhất Thiên Sư Đạo, có thể bắt nguồn từ vu chúc, vào khoảng thời kì Tam đại Ân Chu, trong Thư Y Huấn có nói: "Cảm hữu hằng vũ vu cung, hàm ca vu thất, thời vị vu phong" cũng gọi đó là Vu lấy việc ca múa làm vui cho thần. Có thể thấy thời Tam đại Ân Chu đã xuất hiện những điệu múa đẹp và âm nhạc đi kèm.

- Vào thời kì Đông Hán (Năm 142), Lão Tổ Thiên Sư cảm thụ Chính Nhất Uy Minh Đạo từ Thái Thượng Lão Quân mà sáng lập ra Đạo giáo, trong dân gian dùng việc uống nước bùa, tụng niệm chú thuật, cùng với việc sử dụng trống đã tạo ra một bầu không khí mới khi hành pháp, dần dần đã trở lên phổ biến, đây chính là trạng thái ban đầu của âm nhạc Thiên Sư Đạo. Âm nhạc Thiên Sư Đạo là một bộ phận không thể thiếu được trong trai tiếu khoa nghi.

- Thông thần có thể liên hệ mật thiết không tách rời. Cát Hồng trong Bão Phác Tử từng nói: "Tràng kim phạt cách, âu ca dũng dược, bách bái khể thủ, thủ thanh hư họa, khất cầu phúc nguyện", biểu đạt cho tư tưởng tông giáo thiên nhân cảm ứng, nhân thần tương thông. Hơn nghìn năm nay, âm nhạc của Thiên Sư Đạo đã được phát triển trên cơ sở kết hợp giữa âm nhạc dân gian và nhạc kịch phương Nam, đã hấp thu sâu rộng âm nhạc cung đình của triều Đường, triều Tống.

- Từ góc độ cấu trúc và nội dung âm nhạc, âm nhạc Long Hổ Sơn có thể chia thành 2 loại lớn là Kinh vận và Khúc bài. Kinh vận âm nhạc phân thành: Dặc Dương Khang và Thượng Thanh Khang.

- Dặc Dương Khang là phương ngôn của một giải Dặc Dương Giang Tây, lấy cơ sở dân ca để hình thành lên một điệu hát, điệu hát này cùng với kinh vận được xướng tụng mang đậm phong cách dân gian địa phương, người ta sử dụng cùng một làn điệu nhưng các ca từ khác nhau trong các tác phẩm kinh điển khác nhau, tạo thành một giai điệu cơ bản. Phong cách này chủ yếu được phổ biến và lưu truyền trong các Đạo nhân ở khu vực Dặc Dương và các vùng lân cận, chủ yếu sử dụng trong các hương gian đạo tràng.

- Thượng Thanh Khang là vận khang chủ yếu của âm nhạc Thiên Sư Phủ, so với Dặc Dương Khang thì có một sự khác biệt nhất định. Vận khang hoàn toàn sử dụng trong các vũ âm và hình thức âm nhạc mang đặc điểm của âm điệu dân gian Giang Nam và âm điệu dân gian địa phương. Khúc Bài Âm chiếm tỷ lệ không nhỏ, nhưng sử dụng linh hoạt và có sự thay thế biến hóa, đồng thời có ý nghĩa công dụng với chức năng mạnh mẽ.

- Sau nhà Tống Nguyên, Trương Thiên Sư trưởng quản Tam Sơn Phù Lục, lại trưởng quản Thiên Hạ Đạo Giáo Sự.

- Thiên Sư Đạo Âm Nhạc có ảnh hưởng đến các Đạo phái ở Giang Nam. Vì vậy âm nhạc Chính Nhất Đạo lưu truyền đến các tỉnh phái nam sông Trương Giang, bao gồm các vùng dân tộc thiểu số phía Tây Nam. Nạp Tây Cổ Nhạc, và Nhị Hồ Danh Khúc, Nhị Tuyền Ánh Nguyệt có liên quan mật thiết đến âm nhạc Đạo giáo Chính Nhất Phái.

Tam Bảo Tán dựa trên sườn giai điệu Dao Đàn Tán- do các Đạo sĩ của Nam Xương Vạn Thọ Cung thể hiện

2, Giá trị chủ yếu của âm nhạc Chính Nhất Thiên Sư Đạo:

Giá trị chủ yếu của âm nhạc Chính Nhất Thiên Sư Đạo là nó được kế thừa từ di sản truyền thống của nền văn hóa Chúc Vu thời cổ đại, nó cũng mang âm hưởng của âm nhạc cung đình, âm nhạc dân gian, và Na Vũ âm nhạc, là một loại hình âm nhạc đặc biệt của tông giáo dùng để thông thần và ngu thần. Nó đóng vai trò tham khảo quan trọng trong việc nghiên cứu nguồn gốc và sự phát triển của âm nhạc cổ đại Trung Quốc, cùng với hướng phát triển các mạch phái khác nhau, đồng thời có ý nghĩa lịch sử sâu rộng và ý nghĩa thực tiễn đối với việc nghiên cứu tư tưởng triết học Đạo giáo. Kể từ những năm 1930, các cung quán chủ yếu của Chính Nhất Phái như Đại Thượng Thanh Cung, Thiên Sư Phủ, nhiều lần bị ảnh hưởng bởi chiến tranh, các cung quán đã bị đốt cháy hoặc phá hủy, các Đạo sĩ bị trục xuất, và âm nhạc của Thiên Sư Đạo cũng đang trên đà tần lâm tuyệt tích.

Năm 2010, âm nhạc Đạo giáo Long Hổ Sơn Chính Nhất Thiên Sư Đạo đã được đưa vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể. Nói về âm nhạc của Long Hổ Sơn Chính Nhất Thiên Sư Đạo thì không thể nào không nói đến trai tiếu khoa nghi của Long Hổ Sơn Chính Nhất Thiên Sư Đạo.

Văn hóa Long Hổ Sơn Chính Nhất Đạo trai tiếu khoa nghi là hình thức tông giáo độc đáo của Đạo giáo, thông qua trai tiếu, kì đảo thần linh bảo hựu, tứ phúc tiêu tai hoặc vì vong hồn mà truy tiến siêu độ. Nó bắt nguồn từ việc sung bái quỷ thần, sùng bái tổ tiên thời cổ đại, các hoạt động này đều tự phát sinh từ việc tế tự của Vu Chúc. Thời Đông Hán, những năm đầu Thuận Đế Hán An, Lão Tổ Thiên Sư vào Tứ Xuyên sáng lập ra Ngũ Đẩu Mễ Đạo, Ngài chế ra Thiên Quan Thủ Thư và các chương trình nghi lễ trai tiếu tương quan, vào thời điểm này, trai tiếu của Thiên Sư Đạo dựa vào việc tụng niệm trực tiếp, kèm theo có đánh trống gõ bồn, niệm chú, và uống nước bùa, nghi thức tương đối đơn giản, nhưng sơ bộ đã được hình thành. Sau đó dần dần được sửa đổi bởi Khấu Khiêm Chi thời Bắc Tống và Lục Tu Tĩnh của Nam Triều, các Đạo giáo tông sư này đã sửa đổi và đưa âm nhạc dân gian gia nhập vào cùng với trai tiếu nghi thức. Các hình thức xướng khang vũ đạo mới đã chế định, và xây dựng lên nghi phạm trai tiếu, hoàn chỉnh và đầy đủ. Vào thời Đường, Đạo giáo được coi là quốc giáo, hoạt động trai tiếu trở nên thịnh hành, và dần dần thành thục. Trải qua các triều đại Tống, Nguyên, Minh, Thanh, một số khoa nghi đã bị thất lạc mất mát, nhưng dần dần đã được tu sửa chỉnh lý, bổ sung, hoàn thiện và được truyền thừa, cho đến tận ngày nay.

Hiện nay trai tiếu khoa nghi của Đạo giáo Chính Nhất Phái được chia làm 2 loại lớn là Thanh Tiếu (Dương Tiếu) và U Tiếu (Âm Tiếu). Trong cung quán, các Đạo sĩ thường cử hành trai tiếu trong các dịp tiết nhật trọng đại hoặc cử hành các trai tiếu theo yêu cầu của thiện tín.

Trên tiếu đàn có bài trí án thờ, trên có hương lô, mõ, chuông, pháp khí, vật phẩm cúng dường. Các Đạo sĩ tham gia trai tiếu, thông thường là từ 4 hoặc 7 người, trong phạm vi tham dự trai tiếu thường có mấy chục người hoặc hơn trăm người. Cao công pháp sư thân mặc pháp y với kim ti ngân tuyến, thứ tú đồ án hoa văn tuyên diễn khoa nghi lễ bái với các vũ đạo chủ yếu như bắt quyết, bộ cương…

Bắt quyết: Thủ quyết là hình trạng được hình thành bằng cách kết các ngón tay lại với nhau theo một phương pháp nhất định nào đó, người ta gọi đó là “Quyết” và quá trình này người ta gọi là Bắt quyết. Bắt quyết có thể thông chân chế tà, chiêu khiển thần linh.

Bắt quyết không thể nào thiếu được trong việc thực hành trai tiếu của Chính Nhất Phái

Bộ cương đạp đẩu: Tương truyền rằng nó được khai sang từ thời Hạ Vũ, cho nên gọi là Vũ Bộ. “Cương” là chỉ Thiên Cương, “Đẩu” là chỉ Bắc Đẩu. Cao công trên đàn tràng, tay cầm triều giản, chiếu theo các Bộ cương đã được chế định mà thi hành, chân đạp vào Thái cực bát quái, tiến nhập lên trời, khải tấu thần minh. Lễ bái còn gọi là Khấu Đầu, Tác Ấp, nó được phân thành Khể Thủ, Tác Lễ, Tuân Tác, Tâm Lễ. làự sbiểu thị tôn kính đối với thần minh. Quá trình trai tiếu là quá trình câu thông thần minh của Đạo giáo, là nghi thức kì cầu bảo hựu, tiêu tai tứ phúc. Vũ đạo trai tiếu cũng có động tác mang nội hàm độc đáo của riêng chúng. Khi lễ bái thì sự thành kính không gì sánh được, khi Bộ cương đạp đẩu thì bước đi nhẹ nhàng uyển chuyển, khinh danh phiêu dật, khiến người ta cảm giác như đang lạc vào chống bồng lai tiên cảnh.

Đồ hình bước chân của 1 bộ cương

Huyền Chí (Việt Nam Chính Nhất Quán)